Ficha de traballo (1)

A alimentación: o consumo de leite (2)

O leite non se mercaba nas tabernas.

As familias que precisaban mercalo porque non tiñan vacas poñíanse de acordo con outras familia, non precisamente a máis próxima, senón algunha coa que tiveran algún tipo de parentesco, sanguíneo ou espiritual, porque en Galicia o adquirido por matrimonio ou apadriñamento era un parentesco incluso máis sagrado que o outro, ou, simplemente, confianza.

O leite así adquirido soía pagarse por semán, por quincena ou por mes.

Fragmento dos Diarios de Mariana Canabal:

Un dos labores que debía facer cando era nena no tempo que non había escola, poiscando a había anoitecía moi cedo, era o de ir á tardiña buscar unha botella de leite á casa da R., que quedaba a uns cinco minutos da miña casa atravesando a carballeira.

Levaba unha botella das gaseosas de un litro. Xa desde a corredoira ouvía ladrar o can que estaba ben atado no fondo da eira e non podía alonxarse do seu cocho o suficiente para trabarme. Poñéndome na punta dos pés, mentres xuxeitaba coa man direita a botella da gaseosa polo ferro que facía presión para que pechara hermeticamente, despois de varios intentos, acababa por chegarlle ó manubrio do portal de ferro coa man esquerda e abri-la folla da direta o suficiente para introducirme de lado e, seguindo as paredes da casa, chegar ata a cociña na que se atopaba Lola, a muller do home da casa (pois a muller da casa seguía sendo a súa sogra) quen despois de darme unhas galletas, unha onza de chiculate ou unha peza de froita e de interesarse pola saúde de miña avoa, levábame agarimosamente da man á corte para muxir unha vaca; tiña anta habilidade que enchía directamente a botella sen que se perdera unha soa gota de leite.

Poñíame a botella con coidado na man e sentíaa morna; era a mesma sensación que sentía cando era máis pequena e me collía no seu colo para que poidera observar como o seu neno durmía placidamente no berce...

A meirande parte dos nenosda miña idade non poidían facer este mandado porque polo camiño bebían parte do leite e logo, para que non se notara, botábanlle auga, cando non mexaban nel, pero a mi o leite só, fervido ou non, nunca me gustou; cando non tiña idade para tomalo con café e aínda non se popularizara o Cola-cao, tomábao con cascarilla...

Utensilios de cociña

Coitelo e tenedor

Utensilios de cociña

Ola de barro

Utensilios de cociña

Cazola de barro: empregábanse principalmente para as carnes e para os arroces;se se trataba de carnes, nos días de festa levábase a cazola coa carne adobada a un forno de leña para asar.

As cazolas máis pequenas empregábanse tamén para os pescados e o bacallao.

Mantiñan a comida moi quente durante bastante tempo.

Antes de utilizalas por primeira vez poñíanse ó lume con auga para ver se "perdían" e tamén por razóns hixiénicas.

Coplas relacionadas co casamento (2)

A muller que quere a dous

non é parva que é entendida;

cando unha vela se apaga,

outra queda encendida.

O sistema de "ir ás mozas" propiciaba moitas veces estas situacións.

Ademais, a desconfianza das mozas, o sentirse feridas no seu orgullo se o mozo as abandoaba e mesmo esta actitude como estratexia (se o home sabe que ten un competidor, poñerá máis empeño na relación e apurará o casamento) facían que este comportamento da muller non fora reprobado socialmente, do mesmo xeito que tampouco era censurado no home.

O dote

O dote era a aportación que os pais da noiva facían ó futuro xenro. Se morreran o pais, a obriga de dar o dote pasaba á persoa que recibira a millora, fora home ou muller.

O seu valor dependía principalmente da capacidade económica e das posesións da familia, pero temán doutros factores coma a idade da moza (a máis idade era precisa unha maior dote), do seu aspecto físico, das súas cualidades e tamén das condicións socioeconómicas do futuro esposo.

Cando unha familia tiña moitas fillas para casar as súas propiedades quedaban seriamente mermadas como reflexa a copla popular:

Unha filla non é nada,

dúas fillas algo son;

tres queiman a casa,

catro déixana un carbón.

Así como o enxoval era algo que a noiva aportaba ó matrimonio que administraba ela mesma, o dote, ben foran cartos, gando maior, terras ou unha mistura de todo, pasaba irremediablemente a ser administrado polo seu home e a formar parte das posesións da casa del. non así a herdanza que a muller poidera recibir que, se ben tamén gobernaba o home non era da súa propiedade.

Utensilios de cociña